جواب سئوال شما ؟

سلام :
اینکه اکثر مراجع بزرگوار فرموده اند نماز قضای پدر بر پسر بزرگ واجب است چگونه با عقل سازگاری دارد با توجه به اینکه گناه را کسی دیگر مرتکب شده ولی بیچاره فقط پسر بزرگتر باید به عهده بگیرد ؟ و چرا بچه های دیگر در این قضیه استثنا شده اند ؟ البته نظر مبارک حضرت آیة الله مکارم شیرازی را خوندم لطفا یک جواب مفید که همه فهم باشه بنویسید با تشکر از شما  

 شماره نامه ثبت شده در دفتر حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی 90-12-23-022

 بسم الله الرحمن الرحیم

:: با اهداء سلام و تحیت؛

جواب :  در هر حال بر پسر بزرگتر واجب است نمازها و روزه هایى که والدین بر اثر عذر شرعى ترک کرده و موفّق بر قضاى آن نشده اند را بجا آورد، و نسبت به غیر آن وظیفه اى ندارد. مگر اینکه وصیّتى کرده باشند که مطابق آن باید عمل کرد. هر چند در صورت امکان شایسته است فرزندان نسبت به آنچه بر آنها واجب نیست نیز اقدام کنند و توجه داشته باشید آنچه از روی عمد و نافرمانی بوده قضای آن بر فرزند بزرگتر واجب نیست ولی بهتر است انجام دهد.
همان طور که نوشته‏اید هیچ کس گناه دیگری را به دوش نمی‏کشد و این که در اسلام نماز قضای پدر بر پسر بزرگ واجب است به معنای این نیست که پسر بار گناه پدر را به دوش می‏کشد یا پدر به خاطر ترک نماز مورد سؤال و بازخواست و عقاب قرار نمی‏گیرد، بلکه یک تکلیف مازاد بر پسر بزرگ است که دارای مصالح و حکمت‏های خاص خود می‏باشد که در مقابل از ارث بیشتری نیز برخوردار می‏گردد (اموال اختصاصی پدر مثل انگشتر، اسلحه و... به پسر بزرگ می‏رسد) که به نمونه‏هایی از آن حکمت‏ها اشاره می‏کنیم:
الف) اهمیت دادن به احترام فرزندان به والدین حتی والدین گنهکار.
ب ) اهمیت دادن به پسر بزرگتر و این بدان جهت است که خانواده بعد از فقدان پدر دچار فقدان مدیر و بزرگ نگردد.
ج ) اهمیت دادن به نماز و روزه این حکم می‏فهماند که اگر کسی نماز و روزه را به جا نیاورد حتی بعد از مردن او این حکم ساقط نمی‏شود و با وجودی که او مورد مؤاخذه و عقاب قرار می‏گیرد باید در همین دنیا آن نماز و روزه را به نیت او انجام دهند. پس پدر نمی‏تواند بگوید من نماز نمی‏خوانم و پسرم به جای من می‏خواند، زیرا این حکم به این معنا نیست که پدر عذاب نمی‏شود.
د) این خود نشانه ای است از این که خداوند سرچشمه رحمت است و پیوسته می خواهد راه نجات بر بنده اش هموار باشد و حتی پس از مرگ نیز از امتیازات و رحمت های خداوند بی نصیب نماند.
در نتیجه حکمت وجوب نماز قضای پدر بر پسر بزرگتر مسائل دیگری است که به چند مورد از آن اشاره کردیم.
برای مطالعه ی بیشتر میتوانید به کتاب «دائرة المعارف فقه مقارن» / فصل سوم: اقسام فلسفه های احکام/ در لینک زیر مراجعه فرمایید.
http://persian.makarem.ir/compilation/book.php?bcc=19510&itg=8&bi=171&s=ct

همیشه موفق باشید               

دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی / بخش استفتاءات