جواب شبه ای در بحث نذر ::

       آیا نذر کردن براى صلحا و مؤمنان زنده و یا مرده جایز است؟

آرى، اگر نذر براى خدا باشد و اهداى ثواب براى صلحا و مؤمنان، همانگونه که در میان شیعه رایج است، به چند جهت جایز مى‏باشد: 

الف- احادیثى از کتب اهل سنت دلالت بر جواز دارد: «عن ثابت بن الضحاک، عَنِ النَّبیّ (ص) إنّ رجلًا سأله انّه نذر أن یذبح ببوانة، فأتى رسول اللّه فاخبره. فقال هل کان فیها وثن من أوثان الجاهلیة یُعبد؟ قالوا: لا، قال: هل کان فیها عید من اعیادهم؟ قالوا: لا، قال رسول اللّه (ص) اوف بنذرک فانّه لا وفاء لنذر فی معصیةاللّه و لا فیما لا یملک ابن آدم». (1).
ثابت بن ضحاک مى‏گوید: شخصى از پیامبر (ص) سئوال کرد؛ نذرکرده‏ام گوسفندى را در محلى بنام بوانه- در نزدیکى ساحل- ذبح کنم، آیا این نذر صحیح است؟ پیامبر (ص) فرمود: آیا در آن مکان در زمان جاهلیت بتى پرستش مى‏شد؟ عرض کرد: خیر- فرمود: آیا در آنجا محل به پا داشتن یکى از اعیاد جاهلیت بود؟ عرض کرد، خیر فرمود: به نذر خود وفا کن، یعنى در همانجا گوسفندى را ذبح کن- زیرا فقط در دو مورد نذر کردن صحیح نیست؛ 1- نذر در معصیت خداوند 2- نذر در موردى که ملک خود نباشد.
اگر نذر، طبق روال جاهلیت؛ یعنى براى بت و اعیاد کفار نباشد، وفاى به نذر لازم است. هر چند شیعه رجحان نذر را شرط مى‏داند و قربانى در مکانى که قبلًا بتکده بوده، راجح نیست، اما على اىّ حال اهل سنت که این قبیل احادیث رانقل مى‏کنند نذر در مشاهد مشرفه و هدیه به صلحا و مؤمنان را به طریق اولى باید صحیح بدانند.
ب- عزامى شافعى در تأیید این نذرها مى‏گوید: کسى که در وضع نذر مسلمین تحقیق کند، چنین به دست مى‏آورد که قصدشان از این قربانى ها و نذرها براى مردگان جز صدقه از طرفشان و اهداى ثواب براى آنان، چیز دیگرى نیست و اجماع اهل سنت بر این است که صدقه زنده‏ها براى مردگان سودمند و واصل است. و احادیث در این زمینه بسیار است. سپس عزامى به یک حدیث اشاره مى‏کند:
سعد از پیامبر (ص) پرسید: مادرم فوت شده و یقین دارم که اگر زنده بود، صدقه‏اى مى‏داد. آیا اگر من از طرف او صدقه دهم سودى به‏حالش خواهد داشت؟ حضرت فرمود: آرى، پرسید: کدامین صدقه سودمندتر است؟ فرمود: «الماء» پس سعد چاهى را حفر کرد و آن را صدقه براى مادر خود قرار داد. (2)
ج- قبرهایى از مسلمانان بوده و هست که معروف به قبور نذور است و مسلمین براى آنان نذرها مى‏کردند.
* قبر البستى در مراکش* قبر النذور در بغداد* قبر احمد البدوى. (3)
1. ابو داود، ج 3، ص 238
2. فرقان القرآن، ص 133.
3. نیل الابتهاج، ج 2، ص 62؛ المواهب اللدنیه، ج 5، ص 346؛ تاریخ بغداد، ج 1، ص 123