نگاهى به فتوحات خلفا

آیا فتوحات خلفا برای پیشرفت اسلام بود ؟

اکنون با نگاهى اجمالى به فتوحات خلفا به خوبى روشن مى شود که هدف آن ها از این کشورگشایى ها آیا نشر اسلام بوده یا افزودن محدوده ثروت و قدرت؟ آیا نتیجه اش انتشار اسلام بود یا جلوگیرى از نشر آن؟ به این نمونه توجه کنید:
قرظة بن کعب گوید: هنگامى که عمر (بعد از فتح عراق) ما را به آن سامان مى فرستاد (تا والى آن جا شویم) مقدارى همراه ما آمد و ما را بدرقه کرد، سپس گفت: مى دانید چرا شما را تا این جا بدرقه کردم؟

همگى گفتند: بله، مى خواهى به ما احترام بگذارى!

عمر گفت: شما به شهرها و آبادى هایى مى روید که مردمشان مشغول خواندن قرآن هستند به گونه اى که صدایشان چون صداى زنبور عسل بلند است. با نقل حدیث از پیامبر خدا صلى اللّه علیه وآله جلوى آن ها را از این کار نگیرید و ایشان را با احادیث سرگرم نکنید و من در این کار پشتیبان شما هستم(!!)
قرظه گوید: وقتى به منطقه مأموریت خود (در شهرهایى که تازه فتح شده بودند) رسیدیم، مردم به ما مى گفتند: از پیامبر برایمان حدیث نقل کنید. ما مى گفتیم: عمر ما را از این کار نهى کرده است(!!)1
آیا شما فکر مى کنید که احادیث پیامبر مردم را از قرآن خواندن باز مى دارد یا قرآن را به آن ها مى فهماند؟
مگر حدیث پیامبر به جز علم، چیز دیگرى نیز هست؟
جلوگیرى از نشر علم در مناطق فتح شده چه معنایى دارد؟
عمر اجازه نمى داد کسى از مردم مناطق فتح شده از قرآن سؤال کند و معناى آن را بفهمد و کسانى که از قرآن سؤال مى کردند به مجازات شدیدى محکوم مى شدند.2
در این صورت مردم تازه مسلمان چه تصورى از اسلام خواهند داشت؟
آن ها از اسلام چه دیده اند؟ دینى که رهبرش از نشر تعالیم آن هراس دارد، دینى که به جز قتل و غارت و ثروت اندوزى چیز دیگرى نمى شناسد. این آیین جدید که با زورِ شمشیر خود را بر سرزمین هاى دیگر تحمیل مى کند آن قدر با علم و دانش مخالف است که نه اجازه مى دهد از پیام آور آن دین، چیزى به گوش مردم برسد، نه از کتاب آسمانى آن چیزى سؤال شود و نه مردم آن سامان به کتاب هاى خود که محصول دانش بشر در طول قرن هاى متمادى بوده مراجعه کنند(!!)
نخستین کارى که در ممالک فتح شده انجام داده مى شد آتش زدن کتابخانه هاى آن ها بوده است(!)
آیا دینى که با (اقْرَأْ) شروع شده و با «ایتونی بقلم وقرطاس»3 تمام مى شود این گونه دشمن علم و دانش است؟
آیا روش پیامبر خدا صلى اللّه علیه وآله در جنگ ها این گونه بود؟
آرى، رفتار پیامبر آن قدر جذّاب بوده که در سال هاى پایانى زندگى شریفش قبیله ها و مردمان، گروه گروه مسلمان مى شدند و آن قدر این کار تکرار شد که سال نُهُم هجرى را «عام الوفود» نام نهادند; یعنى سال کوچ کردن قبیله ها براى مسلمان شدن.
چرا پس از پیامبر عام الوفود متوقف شد و جاى آن را قتل و کشتار و خروج از دین و فتنه گرفت؟
در واقع در پى این فتوحات، فجایعى غیر قابل اغماض رخ داد، کشورگشایى هایى که در آن ها نه حرمت زنان، کودکان، پیران و نسل بشرى رعایت مى شد و نه منابع کشاورزى.4
در این فتوحات، از تبلیغ اسلام و فرهنگ والاى آن خبرى نبود و الگوهاى مناسبى از اسلام عرضه نمى شد.
مردم تازه مسلمان تنها از اسلام چهره خشنِ خالد بن ولید و مغیره، جهل و نادانى و فریب کارى هاى ابوبکر، نظام طبقاتى عمر و ثروت اندوزى هاى عثمان را مى دیدند.
مردمى که از اسلام تنها معاویه را مى شناسند و او را الگوى تمام عیار این آیین مى پندارند، به راستى این مردم چه قدر مى توانند به اسلام پایبند باشند؟
محیطى که معاویه به طور علنى تمام حرام هاى اسلام را انجام مى دهد و آن گاه که به او اعتراض مى شود، در پاسخ مى گوید: آرى، پیامبر آن ها را حرام کرده، ولى به نظر من هیچ عیبى ندارد(!!)
جالب تر این که وقتى به عمر گفتند: والى تو در شام چنین رفتار کرده; نه برآشفت و نه فرمان عزل او را صادر کرد، فقط گفت: به او بگویید از این کارها نکند(!!)5
2 . نمونه اى از این رفتار خشونت بار در همین کتاب بیان خواهد شد. 3 . ر.ک صحیح بخارى: 7 / 9، صحیح مسلم: 5 / 76، المصنّف صنعانى: 5 / 438، السنن الکبرى: 3 / 433، صحیح ابن حبان: 14 / 562... . 4 . قرآن کریم در آیه 203 تا 206 سوره بقره و آیه 23 سوره محمّد صلى اللّه علیه وآله این وقایع را پیش گویى کرده بود. 5 . الموطأ مالک: 2 / 135 و 136، السنن الکبرى، بیهقى: 5 / 280، نیز رک: شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید: 5 / 130، السنن الکبرى، نَسائى: 1 / 279 و 277، اختلاف الحدیث شافعى: 7 / 23، مسند احمد: 5 / 319، صحیح مسلم: 5 / 43، الجامع لأحکام القرآن: 3 / 350. 1 . سنن دارمى: 1 / 85 ، سنن ابن ماجه: 1 / 12 ح 28، المستدرک على الصحیحین: 1 / 183 ح 347، جامع بیان العلم: 347 ح 1690، تذکرة الحفّاظ: 1 / 7 رقم 2. 

سید علی میلانی

منبع: سایت امامیه