ثواب و پاداش عمل به اندازه عقل فرد است

(الکافى) از دیلمى از پدرش نقل مى‏کند: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: فلان کس در عبادت و فضل و دین سر آمد است، فرمود: عقل او چگونه است؟ گفتم:

نمى‏دانم، فرمود: ثواب و پاداش عمل به اندازه عقل فرد است، در میان بنى اسرائیل مردى بود که در جزیره‏اى سر سبز از جزائر دریا به عبادت حقّ مشغول بود، یکى از ملائکه الهى از کنار او عبور مى‏کرد، عبادت او بنظرش بسیار با ارزش رسید، به درگاه الهى عرضه داشت: پروردگارا ثواب این بنده خود را به من بنما، خداوند هم پاداش آن عابد را به ملک نشان داد، ملک پاداش او را بسیار کم دید و از علّت آن پرسش کرد: خداوند تعالى به آن ملک وحى نمود که مدّتى همنشین و مصاحب آن‏

عابد باشد، پس آن ملک به صورت انسانى به نزد او رفت، عابد پرسید: تو کیستى؟

ملک گفت: من مرد عابدى هستم که آوازه عبادت تو در این مکان به من رسیده است و من آمده‏ام تا در کنار تو به عبادت خدا مشغول شوم، و آن روز در کنار او به عبادت پرداخت، فردا ملک به او گفت: اینجا مکانى بسیار سرسبز است و فقط براى عبادت صلاحیّت دارد.

عابد گفت: امّا این مکان نقصى دارد، ملک گفت: عیب و نقص اینجا چیست؟ عابد گفت: پروردگار ما چهارپایى ندارد اگر او درازگوشى داشت، آن الاغ در این مکان به چرا مى‏پرداخت، و این علفهاى سر سبز هدر نمى‏رفت! ملک گفت: پروردگار منزّه از داشتن مرکب و چهارپاست، عابد گفت: عیب او همین است، اگر حمارى داشت امثال این علفها به هدر نمى‏رفت! آن وقت خداوند به آن ملک وحى نمود: همانا من به اندازه عقل وى به او ثواب مى‏دهم،           

    قصص الأنبیاء(قصص قرآن) ،ص:659