مسائل مهم بانکی :

. از آن جا که براى کار و کاسبى از بانک وام مى گیریم، باید با پس دادن وام، سود وام را نیز به بانک تحویل دهیم و براى کار و کاسبى، چاره اى جز سود دادن نیست؛ حکم شرعى آن چیست؟

ج. در صورتى که با متصدّى بانک، معامله شرعیه انجام بگیرد، مانعى ندارد.   حضرت آیة الله بهجت

------------------

611. اگر کسى منبع درآمد خود را از گذاشتن مبلغى پول در بانک و گرفتن سود آن قرار دهد، چه حکمى دارد؟

ج. اگر در قبال سود معامله  ى شرعیه  اى واقع سازد، اشکال ندارد.

----------------------------

سوال: آیا خرید و فروش وام مسکن حلال است ؟

پاسخ: تابع شرایط بانک .  حضرت آیة الله سیستانی

-------------------------------------------------------

س ـ آیا دریافت وام ربوى در حال ضرورت جایز است یا خیر؟

ج ـ ضرورتهاى متعارفى که مردم آن را ضرورت حساب مى کنند مجوز گرفتن وام ربوى نیست. بلى اگر بحد الجاء و اضطرارى برسد که ارتکاب حرام جایز مى شود بمقدار دفع اضطرار جایز است. والله العالم  حضرت آیة الله صافی گلپایگانی

-----------------------------

س ـ عده اى داراى صندوق تعاونى محلى مى باشند و از این صندوق وامى مى گیرند در ازاى آن وام در هنگام پرداخت، مبالغى را بیش از وام گرفته شده (که مبلغ اضافه آن از پیش تعیین شده) مى پردازد آیا این پرداخت اضافى حکم ربا را دارد و یا خیر؟

ج ـ اگر وام مشروط به پرداخت اضافه باشد ربا و حرام است.  حضرت آیة الله صافی گلپایگانی

----------------------------------------------------

3. وام بانکى:

بانک براساس یکى از عقود شرعى (مانند جعاله، شرکت، مضاربه و)، به مشترى وام مى‏دهد و در این معامله سودى دریافت مى‏کند. البته بانک گاهى وامى به صورت قرض الحسنه به مشترى مى‏دهد و در ازاى آن سود دریافت نمى‏کند بلکه از مشترى کارمزد مى‏گیرد که حکم آن در متن بیان شده است.

گفتنى است که آیت اللّه بهجت و آیت اللّه وحید خراسانى، به طور کلى با شیوه کنونى عملیات بانکى مخالف بوده و معتقدند: هر کس مى‏خواهد پول خود را به عنوان سرمایه گذارى به بانک بسپارد یا از بانک وام دریافت کند، لازم است خودش با بانک، به مبلغ مورد تقاضاى خود معامله شرعى انجام دهد و در ضمن آن، وام را شرط کند.

پى‏نوشت‏

 (1) بقره (2)، آیه 275.

 2. قرض الحسنه:

هر سودى که از حساب قرض الحسنه- اعم از جارى و پس انداز- به دست مى‏آید، متعلق به بانک است و سودى به قرض دهنده تعلق نمى‏گیرد مگر اینکه بانک براى تشویق مشتریان جوایزى اهدا کند.

 1. سود سپرده‏گذارى:

ماهیت سپرده‏گذارى آن است که مشترى، پول خود را براى سرمایه‏گذارى به صورت سپرده کوتاه یا بلند مدت، نزد بانک مى‏گذارد و بانک را طبق قراردادى وکیل مى‏کند تا آن را در معاملاتى به کار گیرد. در این صورت عملیات بانکى بدون ربا است و سود حاصل از این معاملات، به سپرده‏گذار تعلق دارد. تنها بانک از محل این سود، حق وکالت دریافت مى‏کند.

 آیت‏الله بهجت: به طور کلى گرفتن وام با بهره از بانک حرام است مگر آنکه خودش با بانک معامله شرعى انجام دهد.(2)

 تبصره. نظر آیت اللّه بهجت این است که به عنوان مثال بانک جنسى را [هر چه که باشد]، به مبلغ سود سپرده به مشترى بفروشد به شرط اینکه مبلغى را تا مدت معینى به بانک قرض بدهد.(3)

----------------------------------------------------------

سؤال 1339ـ آیا شرط زیر جایز است: «به شما وام پرداخت مى کنم، مشروط بر این که مبلغى به فلان مؤسّسه خیریّه یا کمیته امداد کمک کنید.»؟

جواب: با توجّه به این که این وام سودى براى وام دهنده مطالبه نمى کند، بلکه منفعتى را براى مؤسّسه خیریّه یا مانند آن مى طلبد، اشکالى ندارد. حضرت آیة الله مکارم شیرازی

-----------------------------------

سؤال 1350ـ با متقاضیان وام شرط مى شود که براى دریافت وام حتماً حساب پس انداز باز کنند، و حداقل مبلغى که براى افتتاح حساب پس انداز لازم است را براى چند ماه در پس انداز خود داشته باشند. آیا چنین شرطهایى براى پرداخت وام اشکال ندارد؟

جواب: در صورتى که این شرط به نفع سایر وام گیرندگان باشد، اشکالى ندارد; ولى اگر براى استفاده وام دهندگان باشد، جایز نیست.  حضرت آیة الله مکارم شیرازی

----------------------------------